Szybkie tempo rozwoju niektórych branż dotyczy szczególnie przemysłu farmaceutycznego w Polsce. Według Raportu GUS[1] branża farmaceutyczna w Polsce jest jedną z najbardziej rozwojowych branż o wysokim poziomie innowacyjności. Wiąże się to nierozerwalnie z koniecznością ogromnego zaangażowania kapitału celem sprostania wymagającej specyfice działalności w tym sektorze.

Oprócz licznych wymagań regulacyjnych nakładanych przez polskiego ustawodawcę na podmioty z branży farmaceutycznej, muszą one również nieustannie mierzyć się z coraz większym tempem zmian w obszarze prawa podatkowego. Prowadzoną one bowiem nie tylko do sukcesywnego zwiększenia obciążeń publicznoprawnych, ale również wiążę się z wykonywaniem coraz to nowych obowiązków (w tym zakresie poboru podatku u źródła). Tym samym kluczową kwestią dla podmiotów z sektora farmaceutycznego pozostaje znajomość wprowadzonych zmian w prawie podatkowym i sposobów ograniczania ich negatywnego wpływu na funkcjonowanie ich przedsiębiorstw.

Mechanizm obligatoryjnego poboru podatku u źródła

Nawiązując do powyższego należy wskazać, że 1 stycznia 2022 r. weszły w życie kluczowe przepisy ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105; dalej: „Polski Ład”). Na mocy tej ustawy zaczął m.in. obowiązywać – zawieszony od 1 stycznia 2019 r. – mechanizm obligatoryjnego poboru podatku u źródła (dalej: „WHT”) dla określonych płatności dokonywanych na rzecz zagranicznych podmiotów powiązanych – pod warunkiem że łączna wartość płatności, dokonanych w roku podatkowym obowiązującym u płatnika (wypłacającego), przekroczy łącznie 2 mln zł na rzecz tego samego podatnika. Do płatności objętych tym mechanizmem ustawodawca zaliczył m.in. odsetki, należności licencyjne, opłaty za użytkowanie urządzeń przemysłowych czy dywidendy (z wyłączeniem usług o charakterze niematerialnym, takich jak usługi doradcze, księgowe czy zarządcze).

Wprowadzenie tego mechanizmu oznacza, że dokonując ww. płatności na rzecz zagranicznych podmiotów powiązanych, polskie spółki (jako płatnicy) będą – co do zasady – zobowiązane do poboru WHT (od nadwyżki płatności ponad 2 mln zł) według standardowej stawki WHT (np. 20% dla odsetek i 19% dla dywidend), tj. bez możliwości zastosowania zwolnień i preferencyjnych stawek tego podatku wynikających z przepisów krajowych bądź umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Następnie podatnik (odbiorca płatności) albo polska spółka będąca płatnikiem (o ile wpłaciła podatek z własnych środków, ponosząc jego ekonomiczny ciężar), będzie mogła wystąpić do właściwego naczelnika urzędu skarbowego o zwrot podatku – w przypadku gdy istniały przesłanki do zastosowania zwolnienia z WHT, bądź obniżonej stawki tego podatku.

Możliwość uzyskania zwrotu obligatoryjnie pobranego WHT skutkuje tym, że w praktyce opisany mechanizm określa się jako „Płać i Uzyskaj Zwrot” (ang. Pay-and-Refund mechanism).

Wpływ zmian

Wskazane zmiany – bez odpowiednich działań zaradczych – będą powodować, iż wypłaty do zagranicznych podmiotów powiązanych (np. z tytułu udzielonego przez nie finansowania bądź wypłacanych im dywidend) mogą wiązać się z obowiązkiem poboru WHT przez spółki pełniące funkcje płatników (w tym spółki z branży farmaceutycznej). Wprowadzone zmiany mogą osłabiać płynność finansową gdyby - na skutek stosowania klauzul ubruttawiających - polskie spółki ponosiły ciężar ekonomiczny WHT. Z tego też względu koniecznie należy się przyjrzeć ustawowym regulacjom pozwalającym na niestosowanie ww. mechanizmu i niepobieranie WHT.

Wyłączenia Pay-and-Refund

Jednym ze sposobów wyłączenia konieczności stosowania mechanizmu Pay-and-Refund jest uzyskanie opinii o stosowaniu preferencji wydawanej przez organy podatkowe na wniosek płatnika (WH-WOP) lub podatnika (WH-WOZ). Opinia ta jest ważna przez 3 lata od momentu jej wydania i pozwala na zastosowanie obniżonej stawki WHT lub jego niepobrania (na podstawie odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub zastosowania zwolnienia wynikającego z przepisów ustawowych).

Drugim ze sposobów wyłączenia omawianego mechanizmu jest cykliczne składanie oświadczeń na formularzu WH-OSC potwierdzających, że płatnik posiada wymagane dokumenty dla zastosowania obniżonej stawki albo zwolnienia lub niepobrania podatku WHT (takie jak certyfikat rezydencji podmiotu zagranicznego czy oświadczenie odbiorcy płatności dotyczące jego statusu rzeczywistego właściciela płatności). Składanie oświadczeń WH-OSC może się jednakże okazać uciążliwe – zwłaszcza w dłuższym horyzoncie czasowym – gdyż realizacji obowiązku ich składania nie można powierzyć pełnomocnikowi. Tym samym – zdaniem Autorów – podmioty z branży farmaceutycznej obowiązane do dokonywania wypłat określonych płatności na rzecz zagranicznych podmiotów powiązanych powinny, docelowo, rozważyć wystąpienie z wnioskami o wydanie opinii o stosowaniu preferencji.

Abstrahując od powyższego należy wskazać, że zastosowanie któregokolwiek z opisanych powyżej rozwiązań może się wiązać z trudnością udokumentowania przez płatnika faktu dochowania należytej staranności w zakresie weryfikacji odbiorcy płatności objętej WHT (z uwagi na fakt, że ta problematyka ta nie została uregulowana w przepisach prawa). Celem wyeliminowania tych wątpliwości dla podmiotów wypłacających płatności za granicę, tworzone są procedury należytej staranności, które mają zapewnić prawidłowe wypełnienie obowiązków wynikających z przepisów dotyczących poboru WHT.

Podsumowanie

Podsumowując powyższe należy podkreślić, że podmioty z branży farmaceutycznej, które dokonują wypłat na rzecz zagranicznych podmiotów powiązanych, powinny podjąć stosowne działania, aby na moment dokonywania wypłat było nadal możliwe korzystanie z preferencji w WHT.

Autorzy: Łukasz Kumkowski, Tax Manager, Agnieszka Karczewska Senior Tax Consultant, Arena Tax sp. z o.o. www.arenaadvisory.com

 

[1] „Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach 2018-2020”, Główny Urząd Statystyczny, (https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5496/2/20/1/dzialalnosc_innowacyjna_przedsiebiorstw_w_latach_2018-2020.pdf; dostęp od 31.01.2022 r.).